Frankfurt 15.04.2008

Notatka z seminarium związkowego we Frankfurcie nad Odrą.

W dniu 15 kwietnia 2008 we Frankfurcie nad Odrą odbyło się kolejne seminarium w ramach współpracy związków zawodowych NSZZ Solidarność i Ver.di. Tematem seminarium było "Nielegalne zatrudnienie po wejściu Polski do strefy Schengen”. Program seminarium zawiera załącznik nr 1. W seminarium uczestniczyli:

a/ ze strony niemieckiego Głównego Urzędu Celnego:

- Dennis Kolberg

- Andreas Metzler

b/ ze strony związku zawodowego Ver.di:

- Holger Roessler

- Detlef Eistedt

- Jens Groeger

- Wolfart Ulbrich

- Axel Glischinski

- Rudolf Gensch

- Andreas Lorenz

c/ ze strony NSZZ Solidarność

- Andrzej Grontkowski

- Lech Gawęcki

- Zenon Szewczyk

- Grzegorz Musiałowicz

- Jacek Wiśniewski

- Ryszard Maciejewski

Seminarium prowadziła Ewa Trutkowski z Biura Kooperacji Nauki i Świata Pracy przy Uniwersytecie Europejskim Viadrina(KOWA).

Zgodnie z programem na początku odbyło się powitanie wszystkich uczestników przez Ewę Trutkowski i Holgera Roesslera. Następnie wszyscy uczestnicy krótko się przedstawili. Po tej krótkiej części wstępnej głos zabrali przedstawiciele niemieckiego Urzędu Celnego. Przedstawili oni w skrócie pracę Głównego Urzędu Celnego po wejściu Polski do strefy Schengen, skupiając się głównie na kontroli nielegalnego zatrudnienia przez Urząd Celny w Niemczech.

Oto najważniejsze informacje przedstawione przez Urząd Celny we Frankfurcie nad Odrą dotyczący kontroli nielegalnego zatrudnienia i kilka danych statystycznych:

- do kontroli legalności zatrudnienia w Urzędzie Celnym we Frankfurcie zatrudnionych jest 200 pracowników ( w całych Niemczech około 7000),

- w roku 2007 przeprowadzono 21454 kontroli osób w ich miejscu pracy,

- skontrolowano w tym samym czasie 1702 pracodawców,

- przeprowadzono w tym okresie około 3200 postępowań przygotowawczych do wszczęcia postępowań karnych,

b/ praktyka prowadzonych kontroli dotyczących osób

- kontrole przeprowadzane są tylko przez funkcjonariuszy umundurowanych,

- kontrole prowadzone są tylko na terenie Niemiec,

- kontrole prowadzone są przez całą dobę,

- w świetle przepisów Urząd Celny ma także wstęp np. do kabiny kierowcy, ponieważ są tam też przechowywane dokumenty ( nie ma jednak prawa do wejścia do części mieszkalnej kierowcy),

- Urząd Celny ma prawo zatrzymywać pojazdy,

- osoby kontrolowane mają obowiązek współdziałania z organami kontrolującymi, np. trzeba podać im wysokość zarobków (nie można się zasłaniać tajemnicę narzuconą pracownikowi przez pracodawcę),

c/ kontrola pracodawców

- kontrole dotyczą zarówno pracodawców prywatnych jak i publicznych ( np. samorządy lokalne),

d/ regulacje prawne dotyczące pozwoleń na pracę

-  w tym przypadku decyduje siedziba przedsiębiorstwa,

- są dwa rodzaje zezwoleń:

* zezwolenie unijne na pierwsze zatrudnienie( dot. zatrudnienia w konkretnym przedsiębiorstwie),

* zezwolenie unijne nieograniczone (można być zatrudnionym w dowolnym przedsiębiorstwie), które otrzymuje się po przepracowaniu 12 miesięcy,

- uzyskiwanie pozwoleń obowiązuje do 2009 roku i może być przedłużone o kolejne 2 lata,

e/ świadczenie usług w Niemczech przez firmy zagraniczne

- uzyskiwanie zezwoleń dotyczy trzech branż tzn. budownictwa, architektury wnętrz i szeroko rozumianej branży usług porządkowych( również zalicza się tutaj mycie samochodów),

- w przypadku oddelegowania pracowników na pewien czas, wymagane jest zaświadczenie o oddelegowaniu,

- uzyskiwanie pozwoleń obowiązuje do 2009 roku i może być przedłużone o kolejne 2 lata,

f/ sankcje za złamanie przepisów

- sankcje dla pracownika: grzywna w wysokości do 5000 EUR, a przy powtarzającym się łamaniu przepisów może być kara grzywny lub kara pozbawienia wolności do 1 roku,

- sankcje dla pracodawcy: grzywna w wysokości do 500.000 EUR, a przy ponownym złamaniu przepisów może być zastosowana kara pozbawienia wolności do lat 5; kary te mogą być nałożone na pracodawcę np. za nie zapewnienie odpowiednich warunków pracy (wynika to z par.404 SGB III- tzw.Socialgesetzbuch).

Na tym zakończyła się przedpołudniowa część seminarium z udziałem przedstawicieli niemieckiego Głównego Urzędu Celnego.

         Po przerwie obiadowej pierwszym omawianym punktem była wymiana doświadczeń dotycząca przejazdów przez otwartą granicę polsko-niemiecką. Generalnie można stwierdzić, że wszyscy wypowiadający się uczestnicy seminarium podkreślali pozytywne strony likwidacji granicznej kontroli paszportowej. Szczególnie podkreślano brak oczekiwania przez kierowców ciężarówek na granicy i związane z tym korzyści. Następnym punktem było uzgodnienie planów dotyczących Dnia Akcji ITF. Axel Glischinski ze związku zawodowego Ver.di przedstawił propozycję, która była omawiana już na seminarium sieci bałtyckiej w Pradze. Zaproponował wstępnie, żeby zorganizować kilkudniową wspólną Akcję związkowców z Niemiec, Polski, Litwy, Łotwy i Estonii w formie przejazdu np. dwoma busami z Niemiec przez Polskę do krajów nadbałtyckich. Pozostają jednak do omówienia kwestie finansowe i szczegóły organizacyjne. W tym celu padła propozycja utworzenia kilkuosobowej grupy roboczej, która ma spotkać się 26 kwietnia we Frankfurcie w celu dopracowania szczegółów całej  Akcji. W grupy tej zostali zaproponowani: Holger Roessler, Axel Glischinski, Wolfart Ulbrich, Andrzej Grontkowski i Florian Rogorzyński. Do spotkania we Frankfurcie każdy z uczestników grupy roboczej ma się zastanowić nad możliwościami finansowymi i organizacyjnymi przeprowadzenia Akcji ITF w zaproponowanej formie.

         Jeżeli chodzi o plany dotyczące następnego seminarium to ustalenia były następujące:

1/ termin - 13-14 czerwca 2008,

2/ miejsce - sala konferencyjna ZR w Gorzowie Wielkopolskim,

3/ finansowanie:

- każda ze stron finansuje swoje noclegi,

- finansowanie wyżywienia - jeszcze kwestia otwarta,

4/ tematyka seminarium:

- prawne podstawy prowadzenia działalności związkowej i akcji protestacyjnych w Polsce i Niemczech,

- podjęcie ostatecznych decyzji dot. Akcji ITF,

- propozycja zwiedzania Miejskich Zakładów Komunikacyjnych.

         W ostatnim punkcie seminarium koledzy z Niemiec przekazali nam aktualne informacje dotyczące sytuacji w BVG ( Miejskie Zakłady Komunikacyjne) w Berlinie. Krótko rzecz ujmując, pracodawca nie akceptuje propozycji podwyżek płacowych związku Ver.di mimo zejścia przez związki zawodowe z proponowanych na początku 12% podwyżki w ciągu 1 roku do aktualnie proponowanych 6% w ciągu 2 lat. W związku z tym związek planuje kolejną akcję strajkową w Berlinie. W najbliższych dniach ma zapaść decyzja o terminie i formie przeprowadzenia akcji.

         Na koniec seminarium Ewa Trutkowski z KOWA podziękowała wszystkim uczestnikom za przybycie i aktywny udział w seminarium.

Sporządził:

Andrzej Grontkowski

NSZZ Solidarność