W dniu 5 października 2020 r. odbyło się posiedzenie Zespołu Trójstronnego do spraw Kolejnictwa, które prowadzili Współprzewodniczący Zespołu: Andrzej Bittel, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Henryk Grymel, przewodniczący Rady Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność” (KSK). W zespole uczestniczyli prezesi największych kolejowych spółek oraz przedstawiciele kolejowych, krajowych central związków zawodowych, które zgodnie z regulaminem zespołu wchodzą w jego skład. Kolejową „Solidarność” reprezentowali wspomniany wyżej Henryk Grymel i Henryk Sikora, członek Prezydium Rady KSK. Ze względu na ograniczenia wynikające z epidemii COVID-19 obrady zostały przeprowadzone w formie wideokonferencji.

Minister Bittel omówił stan prac legislacyjnych w Ministerstwie Infrastruktury nad projektami z zakresu transportu kolejowego, wymieniając prace nad:

• ustawą do IV Pakietu Kolejowego (jest ona traktowana przez MI priorytetowo, została przyjęta przez Senat i trafi do podpisu przez Prezydenta),
• ustawą dotyczącą szkoleń maszynistów,
• ustawą o czasie pracy maszynistów (projekt zostanie rozesłany do konsultacji publicznych),
• rozporządzeniem w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego (H. Sikora przypomniał o wnioskach „Solidarności” do projektu – umieszczenie w wykazie stanowiska „zwrotniczy”, który został uwzględniony oraz zmianę umożliwiającą zatrudnienie na stanowisku „automatyk” osób z wykształceniem „informatycznym”, Minister zapewnił, że ta zmiana również zostanie uwzględniona),
• rozporządzeniem dotyczącym organizacji bezpieczeństwa i ochrony na dworcach kolejowych,
• zmianami w ustawach „tarczowych” (antykryzysowych).

Następnym omawianym punktem posiedzenia była informacja o wsparciu dla kolei w związku z COVID-19. Wynika z niej, że łączna wartość pomocy państwa dla spółek kolejowych z tarcz antykryzysowych i ustawy covidowej wynosi ok. 350 mln zł. Minister Bittel przypomniał również o innych formach wsparcia dla sektora kolejowego, w tym dużą rolę Polskich Linii Kolejowych we wsparciu przewoźników poprzez m. in. rezygnację z opłat rezerwacyjnych. Stwierdził, że PLK jest spółką celową i jej zbilansowanie zabezpiecza Państwo a ma to miejsce w różnych formach.

W sprawie sytuacji finansowej, wypowiadali się krótko prezesi największych spółek kolejowych. Marek Chraniuk, prezes zarządu PKP Intercity stwierdził, że przewozy wakacyjne w pociągach TLK były dobre a ich zapełnienie na wysokim poziomie. Niestety dużo gorzej jest w przejazdach biznesowych, które są na niskim poziomie i trudno liczyć na ich poprawę. Czesław Warsewicz, prezes zarządu PKP Cargo wypowiedział się na temat trudnej sytuacji spółki, która ogranicza koszty. Uruchamia ona obecnie ok. 90 % pociągów w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Mówił też o zwiększeniu wydajności i dostosowaniu zatrudnienia do wielkości przewozów. Marek Olkiewicz, wiceprezes zarządu PKP PLK mówił, że spółka powoli odrabia stratę z poprzednich miesięcy kiedy to przewozy (głównie pasażerskie) radykalnie zostały ograniczone, pociągów jest obecnie coraz więcej i miejmy nadzieję, że trend ten zostanie utrzymany.

Krzysztof Mamiński, prezes zarządu Związku Pracodawców Kolejowych (ZPK) podkreślił, że w 2019 r. większość spółek Grupy PKP miała wyniki finansowe dodatnie (często najlepsze w porównaniu z latami poprzednimi), ten rok ze względu na panującą od kilku miesięcy sytuację, przyniesie dużo gorsze wyniki finansowe, a w kilku przypadkach straty. Prezes zaznaczył, że trudna sytuacja finansowa wymusza działania oszczędnościowe, w tym te dotykające wynagrodzeń pracowników (skrócenie czasu pracy, czasowe obniżenie wynagrodzeń, ograniczenie wypłat premii i nagród). Jego zdaniem najbliższe systemowe podwyżki wynagrodzeń będą możliwe w niektórych spółkach w drugiej połowie przyszłego roku. Wszystko będzie zależało od sytuacji, która będzie miała miejsce w najbliższych miesiącach. Podkreślił, że najważniejszym w tym trudnym okresie jest zachowanie stabilizacji zatrudnienia i dostosowanie go do zadań, które za względu na sytuację przewozową ulegają zmianom.

Ostatnim punktem posiedzenia było omówienie stanu bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych. Ignacy Góra, prezes Urzędu Transportu Kolejowego przekazał informacje dotyczące tego zagadnienia i statystykę wypadkowości na przejazdach kolejowo-drogowych. W Polsce mamy ok. 13 tys. takich przejazdów, które są w różnych kategoriach (różne rodzaje zabezpieczeń – rogatki, sygnalizacja świetlna itp.). Statystycznie ilość wypadków z roku na rok maleje, w 2019 r. na przejazdach i przejściach było ich ok. 199. Zarówno UTK oraz PLK przedstawiły informacje o podjętych działaniach, zwiększających bezpieczeństwo na przejazdach i ograniczenie wypadków oraz prowadzone przez siebie kampanie edukacyjne (Kolejowe ABC, Bezpieczny przejazd) m.in. w mediach i na nośnikach reklamowych.

W punkcie programu posiedzenia, dotyczącym spraw różnych Henryk Grymel przypomniał zebranym, że „Solidarność” popiera ustawę o czasie pracy maszynistów, gdyż jej obowiązywanie poprawi konkurencyjność PKP Cargo w stosunku do prywatnych przewoźników, którzy często łamią prawo, aby mieć niższe koszty działalności. Wyraził również nadzieję, że z tą ustawą nie będzie tak jak z ustawą o Straży Ochrony Kolei, której projekt został już opracowany kilkanaście lat temu a małe lobby ubeków ją nadal blokuje.

Oprac. Henryk Sikora